وقت آن رسیده که پاساژها و مشاغل سنتی تبدیل به فروشگاههای آنلاین و الکترونیکی شوند و شما از دیدن نمایشگاههای تجاری آنلاین بیشتر از قبل لذت ببرید. تجارت الکترونیک تا ابن لحظه که در حال مطالعه این مطلب هستید موفق به ایجاد تغییر اساسی در زندگی انسانها کرده است.
تجارت الکترونیک زندگی بشر را بسیار راحتتر از زمان گذشته کرده است و با جرات میتوان گفت انقلاب بزرگی در اقتصاد بهوجود آورده است و معجزه بسیار خارقالعادهای به شمار میرود.
آنچه میخوانید:
تجارت الکترونیک چیست؟
در یک تعریف کلی از تجارت الکترونیک میتوان به هر نوع فعالیت تجاری مثل خرید، فروش، مبادله هر نوع کالا، خدمات و اطلاعات از طریق اینترنت در بستر فضای شبکههای رایانهای را میگویند.
تجارت الکترونیک تمامی روشهایی که به مدیریت و اجرای یک کار توسط حضور غیر مستقیم افراد را انجام دهد را در برمیگیرد.
این نوع از تجارت تا به امروز موفق شده روند معاملات و امور بازرگانی را بهطور چشمگیری راحتتر و آسانتر کرده و هزینههای اضافی کسب و کارهای سنتی را کاهش دهد.
امروزه افراد در سرتاسر جهان با هر نوع وسیله هوشمند و الکترونیکی میتوانند از ویترین فروشگاههای آنلاین دیدن کنند و از طریق پرداختهای الکترونیکی خرید آنلاین خود را ثبت کنند.
فراموش نکنید اگر تجارت الکترونیک وجود نداشت چگونه میتوانستیم در دوران قرنطینه اپیدمی کرونا خرید کنیم؟ زندگی بدون تجارت الکترونیک به نظر بسیار سخت و طاقت فرساست!
مفهوم Electronic Data Interchange) EDI)
EDI یا تبادل الکترونیکی یعنی یکسری دادههای تجاری که تحت استانداردهای بسیار خاصی مورد توافق طرفین قرار گرفته و از یک سیستم رایانهای به سیستم رایانهای و هوشمند دیگر بدون دخالت کسی ارسال میشود.
اولین تبادل الکترونیکی به سال ۱۹۷۰ میلادی بازمیگردد.
روندهای پیدایش و شکل گیری تجارت الکترونیک
اگر به تاریخ نگاهی بیندازیم متوجه میشویم که اوایل شکل گیری تجارت الکترونیک فقط بهصورت اطلاع رسانی تجاری بود و صاحبان کسب و کار فقط میتوانستند با کمک اینترنت شروع به تبلیغ محصولات خود کنند.
این نوع تبلیغات از سال ۱۹۹۵ شروع شد و تا سال ۲۰۰۱ موفق شد بیش از ۲۲۰ بیلیون دلار برای صاحبان مشاغل پولسازی کند که این رقم برای آن زمان بسیار خارقالعاده بود!
به مرور زمان با گسترش و پیشرفت اینترنت مدرن امروزی بسیاری از کسب و کارها توانستند شغل خود را بهطور کامل آنلاین و الکترونیکی کرده و پول بسیار زیادی به دست آورند.
بانکها نقش بسیار مهمی را در نقل و انتقالات مالی ایفا میکردند به همین دلیل اجباری به وجود آمد که بانکداری الکترونیکی متولد شد و انقلابی نو پدید آورد.
ولی به دلیل پرهزینه بودن سیستمها و اینترنت آن زمان کمتر کسی میتوانست جز سازمانها به سیستم تجارت الکترونیک دست پیدا کند. به همین دلیل رفته رفته ماهیت تجارت الکترونیک تغییر کرده و به هزینه کم و ارسال اطلاعات سریع رسید.
اگر بخواهیم روند شکل گیری دقیق تجارت الکترونیک را شرح دهیم به پنج مرحله زیر خواهیم رسید:
- ظهور شبکه خصوصی
- ظهور ایمیل و چت
- ظهور مرورگرها
- آغاز فعالیت کسب و کارهای کوچک
- به وجود آمدن مدلهای مختلف تجارت الکترونیک
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ مطرح شد و امروز درحال گسترش است.
هوش مصنوعی که یکی از روندهای تجارت الکترونیکی است در آینده نزدیک بسیاری از مشاغل قدیمی و سنتی را از بین خواهد برد و رباتهای هوشمند را جایگزین خواهد کرد. انسان امروزی موظف است که خود را با روند تکنولوژی تجارت الکترونیک وفق داده و هرروز پا به پای آن پیشرفت کند.
مأموریت اصلی تجارت الکترونیک چیست؟
مأموریت اصلی تجارت الکترویک بررسی اهداف اساسی و خاص تمامی سازمانها است.
تمامی سازمانها باید اهداف روشن و واضحی از اهداف و کارایی خود و دور اندیشیهای رهبران و مدیرانشان را داشته باشند. مأموریت یک سازمان که بر اساس تجارت الکترونیک کار میکند باید دارای ۴ اصل باشد:
۱- تعهد برای رسیدن منفعت در بازار اینترنتی
یک سازمان یا شرکت باید انتظارات کارکنان و بهطور کلی سرمایه گذاران خود را در تجارت الکترونیک بهصورت تمام و کمال تآمین کند.
مدیرعامل شرکتی که بر پایه تجارت الکترونیک بنا شده است باید دارای استراتژی کابردی نسبت به کارکنان سازمان خود داشته باشد و به آنها ثابت کند که کسب و کار الکترونیک میتواند بسیار پولسازتر از هرچیزی باشد.
۲- قلمرو کسب و کار
در ابتدای راه باید شرکت قلمرو کسب و کار خود را بهطور دقیق مشخص کند و برنامه شرکت خود را براساس آن تنظیم کند. آیا شرکت تجارت مستقیم با مشتریان را دارد؟ یا اینکه مشتریان آن فقط کسب و کارهای دیگر است؟ و یا هر دو؟
اگر قصد راه اندازی تجارت الکترونیک خود را دارید حتما در مرحله اول حوزه مورد نظر کار خود را بهطور دقیق مشخص کنید تا بعدها به مشکل برنخورید.
۳- توان رقابت در بازار الکترونیک
مهارتهای کافی برای رقابت با رقبای دنیای تجارت الکترونیک بسیار ضروری است. کارکنان یک شرکت تجارت الکترونیک حتما باید با اصول و قابلیتهای رقابت سالم در دنیای اینترنت آشنا باشند. در ابتدای کار فراموش نکنید که رقبای خود را تحلیل و بررسی کنید.
۴- آیندهنگری سازمان نسبت به بازار الکترونیک
دنیای تجارت الکترونیک هرلحظه در حال تغییر و گسترش است. یک سازمان قدرتمند باید توان آیندهنگری نسبت به تغییرات را داشته باشد و بهطور مرتب استراتژیهای تجاری خود را بررسی و به روزرسانی کند.
امروزه نمیتوان فقط با یک استراتژی و برنامه خاص چندین سال موفق شد.
چارچوب های تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک سه سطح دارد که شرکتها و سازمانها موظفاند عملکرد خود را براساس این سه سطح بسازند.
چارچوب سه گانه تجارت الکترونیک عبارتند از: زیر ساخت، خدمات و پشتیبانی، محصولات
چارچوب تجارت الکترونیک را میتوانید یک مثلث درنظر بگیرید که هر کدام از ضلعهای مثلث بخشهای متنوعی دارد.
زیر ساخت: زیر ساخت تجارت الکترونیک شامل سخت افزار، نرم افزار، هاست، دامنه، سایت، نوع ارتباط اینترنتی با مشتریان را شامل میشود.
یک مدیر موفق شرکت تجارت الکترونیک باید بهترین زیر ساختها را برای تجارت خود درنظر بگیرید.
خدمات و پشتیبانی: توانمندی مذاکره و توافقهای تجاری در این قسمت جای دارد. شرکت باید با تدابیر عمومی و حفظ حریم خصوصی بتواند سیاستهای خود را برای بازاریابی و تبلیغات و خدمات پشتیبانی خود اعمال کند.
در این بخش تولید محتوا و سئو بسیار اهمیت پیدا میکند و باید سرمایه گذاری خوبی برای آن در نظر گرفته شود.
محصولات: یکی از شعارهای مهم برای فروش محصولات باید این باشد که هیچ محصول یا خدمات بدی وجود ندارد بلکه فروشنده بد وجود دارد!!
پس مدیر شرکت باید توانایی تربیت فروشندگان موفق را در سیستم خود داشته باشد. پس در ابتدای امر قبل از کیفیت محصول و خدمات اطمینان حاصل کنید که فروشندگان موفقی در سیستم الکترونیکی خود دارید.
گسترش تجارت الکترونیک به چند مرحله تقسیم میشود؟
رشد و گسترش تجارت الکترونیک به پنج مرحله مختلف تقسیم میشود که هر مرحله دارای اهمیت به خصوصی در دنیای تجارت دارد.
مرحله اول معرفی کسب و کار
شما در این مرحله موظف هستید کسب و کار اینترنتی خود را به عنوان فرد حقیقی یا حقوقی در سطح اینترنت معرفی کنید. این مرحله کاملا تبلیغاتی است و نیازمند سایت اختصاصی خود هستید.
مرحله دوم معرفی محصولات و خدمات
بعد از اینکه وبسایت اختصاصی شما آماده شد نیاز دارید تا محصولات و خدمات خود را بهطور دقیق و واضح معرفی کنید.
در این بخش نیازمند متخصص یا کارشناس تولید محتوا و کپی رایتینگ برای جذب مشتری بیشتر هستید. علاوه بر تولید محتوای اختصاصی برای محصولات و خدمات روی وبسایت میتوانید محتوای خلاقانه برای مشتریان ایمیل کنید.
مرحله سوم پشتیباتی حرفهای
همانطور که میدانید تجارت الکترونیکی فقط روی سطح اینترنت انجام میگیرد. برای جلب اعتماد و راحتی مشتریان باید بهصورت مستقیم با آنها در ارتباط باشید و خدمات و پشتیبانی قبل و بعد از فروش را به نحو احسنت ارائه دهید.
مرحله چهارم فروش و عرضه محصولات یا خدمات
شما بر روی وبسایت اختصاصی خود شروع به فروش محصولات و خدمات خود خواهید کرد و توسط بانکداری الکترونیکی وجه مورد نیاز را دریافت خواهید کرد.
مرحله پنجم انجام تمام مراحل بهصورت مستمر
تمامی چهار مرحله گفته شده را باید همه روزه و بهصورت مستمر انجام دهید تا مشتریان بیشتری را جذب کنید. کسب و کار اینترنتی سختیهای خود را دارد ولی باور کنید ارزشش را دارد.
تجارت الکترونیک به چند مدل تقسیم میشود؟
همانطور که گفتیم در ابتدای کار باید حوزه و قلمرو موردنظر خود را مشخص کنید. تجارت الکترونیک به چند مدل مختلف تقسیم میشود که عبارتند از:
مدل تجارت B2C یا تجارت الکترونیک واحد تجاری با مشتری
این نوع تجارت همان کسب و کار سنتی است که هم اکنون وارد دنیای الکترونیک شدهاند و کالا و محصول و خدمات خود را بهصورت آنلاین به مشتریان عرضه میکنند. اکثر فروشگاههای اینترنتی از این مدل تجاری هستند.
مدل تجارت B2B یا تجارت الکترونیک واحد تجاری با واحد تجاری
این مدل رابطی بین تولیدکننده و عمده فروشان است که بهطور معمول این نوع تجارت نیازمند سرمایه بسیار زیادی برای تأمین کالاها دارد.
مدل تجاری C2C یا تجارت مشتری با مشتری
اعتماد بیشتر مردم باعث بهوجود آمدن این نوع تجارت شده است. در این نوع مدل تجاری پلتفرمهایی با دریافت پورسانت واسطی بین مشتریان هستند.
مدل تجاری C2B یا مشتری با واحد تجاری
در این مدل تجاری افراد محصولات خود را برای فروش در اختیاز واحدهای تجاری بزرگ و قابل اعتماد قرار میدهند. این مدل تجاری در حال گسترش است.
مدل تجاری B2G یا واحد تجاری با دولت
در این نوع مدل تجاری شما خدمات یا محصولات خود را به واحدهای دولتی یا مدیریتی عرضه میکنید.
مزایای تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک برای مشتریان و واحدهای تجاری مزایای منحصربه فردی دارد که به بررسی هر کدام از آنها میپردازیم.
مزایای تجارت الکترونیک برای مشتریان
۱. راحتی خرید و مقایسه
مشتریان میتوانند بهراحتی محصول مورد نیاز خود را در فروشگاههای اینترنتی پیدا کنند و با کالاهای دیگر مقایسه کنند. دیگر نیازی نیست وقت زیادی را برای پاساژگردی صرف کنید!
۲. حذف واسطهها
محصولات بهطور مستقیم توسط فروشنده به دست مشتری می رسد و در این بین واسطهها و دلالها بهطور کلی حذف میشوند. این حذف شدن باعث کاهش قابل توجه قیمتها است.
۳. انتخاب بین گزینههای مختلف
در دنیای دیجیتال و الکترونیک به راحتی با چند کلیلک ساده میتوانید بین گزینههای مختلف انتخاب کنید.
۴. امکان بررسی دیدگاههای خریداران دیگر
هنگام خرید محصول یا خدمات میتوانید برای اطمینان از کیفیت کالا یا خدمات شروع به بررسی دیدگاههای خریداران کنید و خرید خوبی داشته باشید.
۵. امکان استفاده از تخفیفها
پلتفرمهای بسیار زیادی هستند که در جشنوارههای مختلف شروع به راه اندازی کمپینهای تخفیف میکنند و مشتریان میتوانند کالاها و خدمات را تا ۸۰ درصد تخفیف نیز دریافت کنند و دیگر به نیازی به چانه زنی نیست! رقابت در دنیای الکترونیک حرف اول را میزند.
۶. خرید بین المللی
به لطف اینترنت میتوانید از فروشگاههای سرتاسر دنیا کالا و خدمات تهیه کنید. هرچند این کار به دلیل وجود محدودیتها ممکن است کمی سخت باشد ولی غیرممکن نیست.
مزایای تجارت الکترونیک برای واحدهای تجاری
۷. افزایش نرخ فروش
فروش آنلاین دارای سود بسیار زیادی است که در دنیای تجارت سنتی قبل بهطور حتم در مخیله هرکسی نمیگنجید. واحدهای تجاری میتوانند بهصورت آنلاین محصول و خدمات خود را در سرتاسر جهان به فروش برسانند.
۸. گسترش قلمرو تجاری
اگر بازاریابی درست و متفاوتی داشته باشید شک نکنید که مشتریان از سرتاسر دنیا حاضرند که محصولات و خدمات شما را با هر قیمتی تهیه کنند!
۹. دسترسی ۳۶۵ روز سال، ۷ روز هفته، ۲۴ ساعت
تجارت الکترونیک هرلحظه در دسترس است و در بسته برای مشتریان وجود ندارد!
۱۰. افزایش مشتریان
روز به روز تجارت گسترش پیدا میکند و دسترسی افراد به محصولات در حال افزایش است. یعنی شما با ایجاد کسب و کار آنلاین هرروز شاهد افزایش مشتریان خواهید بود.
۱۱. راحتی پرداخت
به لطف بانکداری الکترونیکی صورت حساب های آنلاین بسیار سریع و راحت پرداخت میشود. هرکسی با داشتن کارتهای بانکی بهراحتی میتواند وجه مرسوله را ئرداخت کند.
۱۲. تراکنشهای آنی
تراکنشهای مالی دنیای الکترونیک نهایت تا ۷۲ ساعت پرداخت میشود و دیگر نیازی به انتظار نیست. اگر برای پرداخت از رمزارزها استفاده کنید تراکنش شما در کمترین دقیقه ممکن پرداخت خواهد شد.
معایب تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک علاوه بر مزایای خارق العاده میتواند معایبی را نیز به افراد وارد کنند که به بررسی آنها میپردازیم.
معایب تجارت الکترونیک برای مشتریان
۱. حریم شخصی و امنیت
هیچ کدام از ما دوست نداریم اطلاعات شخصی و بانکیمان به سرقت رود. قبل از خرید بهتر است به نماد اعتماد الکترونیکی فروشگاه خوب دقت کنید و پس از اطمینان کافی شروع به ثبت سفارش کنید.
۲. هزینههای پنهان
اگر اقدام به خریدهای بین المللی کنید ممکن است هزینههای پنهان مثل مالیات نیز بپردازید پس حتما به صورتحساب خود با دقت نگاه کنید و سپس سفارش خود را ثبت کنید.
۳. کیفیت
با اینکه شما همه توضیحات محصولات را در اختیار دارید ولی همچنان نمیتوانید بدون لمس آن از کیفیت اطمینان حاصل کنید. بهتر است هنگام خرید به روش های بازگرداندن محصول خوب توجه کنید و در صورت عدم رضایت کافی محصول را به فروشگاه ارسال کنید.
۴. مدت زمان دریافت محصول
برای دریافت محصولات فیزیکی باید مدت زمانی را منتظر بمانید. با اینکه اینروزها مرسولهها در کوتاهترین زمان ممکن به دست مشتریان میرسند ولی ممکن است سیستم حمل و نقل به مشکل بر بخورد یا مرسول شما به آدرس اشتباهی ارسال شود.
۵. عدم وجود تعامل شخصی
فروشگاههای اینترنتی قوانین و مقررات بسیار طولانی برای مطالعه مشتریان در دسترس قرار دادهاند ولی بسیاری از این قوانین گاهی اوقات پیچیده و سردرگم کننده هستند و در آن لحظه کسی وجود ندارد که با او به تعامل بپردازید و سوالهای خود را بپرسید.
۶. اینترنت اجباری
همانطور که میدانید استفاده از اینترنت رایگان نیست و باید هزینهای برای آن بپردازید. این مورد یکی از معایب دنیای آنلاین میتواند محسوب شود.
معایب تجارت الکترونیک برای واحدهای تجاری
۷. امنیت
با اینکه فروشگاهها نهایت سعی خود را می کنند که امنیت مشتریان را تضمین کنند ولی هکرهایی همچنان هستند که شروع به هک اطلاعات کنند و اعتبار فروشگاه را زیر سوال ببرند.
۸. مسائل مالی و پرداخت
اگر مبلغ پرداخت شده به مشتری هنگام بازگرداندن کالا به حساب او واریز نشود ممکن است خسارت مالی به تجارت الکترونیکی فرد وارد کنند. معمولا موسسات مالی همیشه طرف مشتری هستند.
۹. سرمایه برای زیرساختهای تجارت الکترونیک
در ابتدای راه اندازی کسب و کار باید هزینهای برای ایجاد وبسایت و به نمایش گذاشتن محصولات روی فروشگاه آنلاین خود کنار بگذارید. فراموش نکنید استخدام افراد متخصص برای اینکار میتواند بسیار مفید باشد.
۱۰. خدمات پس از فروش
زیر ساخت کسب و کار الکترونیکی شما باید بی عیب و نقص باشد و تا جای ممکن مشتریان خود را از محصولات راضی نگه دارید. بهتر است برای خدمات پس از فروشتان کارشناسان ماهر در این زمینه را استخدام کنید و خدمات پس از فروش خوبی ارائه دهید.
۱۱. برخورداری از اینترنت کافی
بسیاری از مناطق همچنان پنهای باند شبکه اینترنت را پشتیبانی نمیکنند. قبل از راه اندازی تجارت الکترونیک خود حتما اطمینان حاصل کنید که مناطق موردنظر شما اینترنت را تحت پوشش دارند.
۱۲. نیاز به تغییر مستمر
همانطور که گفتیم باید کسب و کارهای آنلاین همیشه به روز و سازگار با گسترش تکنولوژی جهانی باشند. اینکار ممکن است برای بعضی کسب و کارها مخارج بیشتری دربربگیرد ولی توجه کنید که این مسئله بسیار برای کسب و کار الکترونیکی شما مهم است.
چرا وجود وبسایت در دنیای تجارت الکترونیک اهمیت دارد؟
دلایل بسیار زیادی وجود دارد که داشتن وبسایت از زیرساختهای مهم برای یک کسب و کار الکترونیکی و آنلاین به شمار میرود؛ به بررسی این دلایل میپردازیم.
۱. وبسایت اختصاصی باعث افزایش اعتبار شما میشود
با طراحی سایت اختصاصی که کارپسند بوده و اطلاعات تماس و توضیحات محصول بینظیری قرار گرفته شده شما میتوانید اعتبار کسب و کار خود را افزایش دهید و بیشتر از قبل با همه افراد سرتاسر دنیا ارتباط داشته باشید. ساخت یک وبسایت اختصاصی نیازمند متخصص در این حوزه است.
برای توضیحات محصول و خدمات خود به کارشناس تولید محتوا و برای بازاریابی و گسترش وبسایت خود در سطح اینترنت به متخصص سئو احتیاج دارید.
۲. وبسایت اختصاصی در هر زمان و موقعیت جغرافیایی در دسترس است
مهم نیست در چه زمان و مکانی قرار داریم، همه افراد میتوانند در هرلحظه سفارش خود را بهراحتی و در کمترین زمان ممکن ثبت کنند و شما به محض دریافت سفارش اقدام به ارسال کنید.
۳. مشتریان بسیاری را به سمت تجارت شما جذب میکند
این روزها همه افراد گوشی هوشمند دارند و به اینترنت متصل هستند. مشتریان شما میتوانند وبسایت اختصاصی شما را به افراد دیگری معرفی کنند و این راهی است برای افزایش مشتریان در دنیای الکترونیک.
۴. وبسایت اخصاصی ابزاری قدرتمند در زمینه فروش است
وبسایت اختصاصی یکی از قدرتمندترین روشها برای افزایش فروش در دنیای کسب و کار آنلاین است. مشتریان شما فقط با چند کلیک ساده میتوانند محصول یا خدمات خود را در سبد خرید اضافه کنند.
۵. وبسایت اختصاصی ارزش تبلیغات شما را افزایش میدهد
اگر روی کارت ویزیت یا کاتالاگ های خود آدرس وبسایت شخصی خود را بنویسید امضای خود را برای افزایش اعتماد مشتریان آنلاین ثبت خواهید کرد و مشتریان با مراجعه به سایت شما میتوانند در هرلحظه سفارش خود را ثبت کنند.
۶. وبسایت اختصاصی باعث ارتباط مستقیم با مشتریان میشود
شما بهراحتی از طریق پنل تیکت و یا با جمعآوری ایمیلهای مشتریان خود میتوانید با آنها ارتباط مستقیم برقرار کنید و اعتماد آنها را بیشتر از قبل جلب کنید. منتطر چه هستید؟
سخن پایانی
تجارت الکترونیک دارای ویژگیهای منحصر بهفرد و جذابی از جمله: امکان حضور در هر مکان و زمان، استاندارهای بین المللی، ارتباط متقابل ویژه، چگالی اطلاعات بسیار زیاد، امکان شخصی سازی و.. است.
امروزه کسب و کارها و شرکتهای بسیار زیادی وارد دنیای تجارت الکترونیک شدهاند و هرروز خود را با تغییرات مدرن آن وفق میدهند. تجارت الکترونیک یا E-commerce بسیار گسترده و در عین حال خارق العاده است.
شما بگویید
چقدر در زمینه تجارت الکترونیک اطلاعات دارید؟ این مطلب جامع در زمینه تجارت الکترونیک را با دوستان و آشنایان خود به اشتراک بگذارید و نظرات خود را در زمینه تجارت الکترونیک در قسمت «دیدگاهها» با «مجله گوگ» و مخاطبان ما در میان بگذارید.
